A jak królem, a jak katem będziesz (1968) - najbardziej charakterystyczna powieść T. Nowaka, obraz wsi - chłopskiego raju: harmonia między człowiekiem a naturą, powtarzający się motyw jabłkowego sadu, nieokreśloność miejsca i czasu, nieistnienie grzechu (np. kradzież nie obciąża moralnie). Ład tego świata tworzy zbiorowa wyobraźnia: odwieczne magiczne gesty (np. ubieranie Piotra - bohatera-narratora - na wojnę), nadawanie rzeczom symboli, znaczeń (zwł. jabłko - symbol życia, płodności, władzy, bogactwa, śmierci itd.). Jest to świat magiczny, w którym spełniają się przepowiednie i przeczucia (słowa Heli o królu i kacie, osikowa twarz). Nowak poetyzuje rzeczywistość, łączy ją z baśnią (np. żyd. kapela idąca po niebie). Prawdziwe zło istnieje na zewnątrz. Piotr zetknie się z nim, gdy wyruszy na wojnę (wprowadzenie konkretnego miejsca i czasu). Najważniejszy problem, wcześniej zapowiedziany w tytule i słowach Heli o królu i kacie (różnoważność określeń), pojawi się w momencie wkroczenia wojny do wsi - zła do raju (groźba jego utraty). W imię ocalenia raju Piotr-partyzant musi zostać katem - zabija (wykonuje wyroki na zdrajcach), łamiąc najważniejszy nakaz: "Nie zabijaj". Nie umie się z tym pogodzić, czuje się zbrukany, niegodny raju. Dlatego powtarza, że jest tylko narzędziem sprawiedliwości, że zabił ON (zbiorowość, niewinne ofiary wojny). Powieść wpisuje się w nurt - charakterystycznej dla lit. o II wojnie światowej - refleksji nad moralnymi skutkami zabijania (także w dobrej sprawie). W zakończeniu powieści Piotr zostaje rozgrzeszony przez danie życia (rodzi się dziecko), a dziadek Jakub oczyszcza go magicznym gestem. Autor eksponuje problem moralny, nie tworzy faktograficznego zapisu wojny. Opowiada historię Piotra poetyckim językiem, obfitującym w metafory, plastyczne porównania, odwołującym się do prawdziwych wierzeń i obrzędów lud.

Powieść historyczna wydana po raz pierwszy w 1888 roku, należąca do cyklu Dzieje Polski. Powieść ma formę fikcyjnego pamiętnika Adama Polanowskiego. Tytułowy bohater wstępuje na służbę do hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego w 1673 roku. Jego służba trwała do śmierci Sobieskiego. Przez ten czas Polanowski wiernie służył hetmanowi i późniejszemu królowi. Był świadkiem ważnych dla Rzeczpolitej i Sobieskiego wydarzeń, takich jak bitwa pod Chocimiem, obiór Sobieskiego na króla, wreszcie bitwa pod Wiedniem. Ponadto dzięki obserwacjom tytułowego bohatera można obserwować życie dworu królewskiego, wydarzenia na nim zachodzące oraz intrygi dworskie.

Powieść historyczna. Tematem utworu są losy autentycznego warszawskiego żebraka, zwanego Barani Kożuszek, choć postać literacka ta niewiele ma wspólnego z rzeczywistą. Kreśląc historię życia Baraniego Kożuszka, pisarz przedstawił równocześnie obraz Polski latach 1790-94 ukazując charakterystyczne postacie warszawskie z końca XVIII wieku na tle ówczesnej sytuacji politycznej Polski i znaczących wydarzeń: zagrożenie ze strony państw ościennych, Sejm Czteroletni, starcie dwu stronnictw politycznych...